CNC Torna Tezgahı M Kodları: İşlevleri ve Kullanım Rehberi
CNC makinelerinde kullanılan M kodları (Makine Kodları), makinenin hareketi dışında kalan işlevleri kontrol eder. Bu kodlar, makineyi başlatmak veya durdurmak, soğutma sıvılarını açmak/kapatmak, veya diğer makine işlevlerini yönetmek için kullanılır. Bu yazıda, CNC torna tezgahlarında en sık kullanılan M kodlarını ve bu kodların işlevlerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
M Kodları Nedir ve Ne İşe Yarar?
M kodları, CNC tezgahının yardımcı işlevlerini kontrol eder. Bunlar, takımın dönüşünü, soğutma sıvısı kontrolünü, program sonlandırmayı ve diğer operasyonel fonksiyonları içerir. M kodları, G kodlarıyla birlikte kullanılarak tam bir CNC programı oluşturulur.
CNC Torna Tezgahlarında Kullanılan Yaygın M Kodları
| M Kodu | Açıklama | Detaylı Açıklama |
| M00 | Program Durdurma | Programı geçici olarak durdurur. Operatörün müdahalesi gerekir. |
| M01 | İsteğe Bağlı Durma | Operatörün isteğine bağlı olarak program durdurulabilir. |
| M02 | Program Sonu | Programın sonlandığını belirtir. |
| M03 | Ana Mili Saat Yönünde Çevirme | Ana milin saat yönünde dönmesini sağlar. |
| M04 | Ana Mili Saat Yönü Tersine Çevirme | Ana milin saat yönünün tersine dönmesini sağlar. |
| M05 | Ana Mili Durdurma | Ana milin dönüşünü durdurur. |
| M06 | Takım Değiştirme | Takım değiştirme işlemini başlatır. |
| M08 | Soğutma Sıvısını Aç | İşleme sırasında soğutma sıvısını devreye alır. |
| M09 | Soğutma Sıvısını Kapat | Soğutma sıvısını kapatır. |
| M30 | Program Sonu ve Sıfırlama | Programı bitirir ve başa döndürür. |
| M98 | Alt Program Çağırma | Belirtilen alt programı çalıştırır. |
| M99 | Alt Programdan Çıkış | Alt programı bitirir ve ana programa geri döner. |
M Kodlarının Kullanımına Örnek
Aşağıda, M kodlarının CNC torna tezgahındaki bir programda nasıl kullanıldığını gösteren bir örnek bulunmaktadır:
N10 G21 (Milimetre cinsinden çalışma)
N20 G00 X50 Z0 (Takımı başlangıç noktasına getir)
N30 M03 S1000 (Ana mili saat yönünde 1000 RPM ile başlat)
N40 M08 (Soğutma sıvısını aç)
N50 G01 X30 Z-10 F150 (Doğrusal hareket ile talaş al)
N60 M09 (Soğutma sıvısını kapat)
N70 M05 (Ana mili durdur)
N80 M30 (Program sonu ve sıfırlama)
Açıklamalar:
- M03: Ana mili saat yönünde çalıştırır. RPM değeri belirtilir (S1000).
- M08: Soğutma sıvısını açar, işleme sırasında malzemeyi soğutur ve takım ömrünü uzatır.
- M09: İşleme tamamlandıktan sonra soğutma sıvısını kapatır.
- M05: Ana milin dönüşünü durdurur.
- M30: Programı bitirir ve makineyi tekrar çalıştırmaya hazır hale getirir.
M Kodları Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kodların Sıralaması:
M kodları genellikle satır sonunda yazılır. Ancak her kod, yazıldığı sıraya göre çalıştırılır. - Makine Spesifikasyonları:
M kodlarının işlevleri, CNC makinesinin marka ve modeline göre değişiklik gösterebilir. Kullandığınız makinenin kılavuzunu kontrol edin. - Soğutma ve Ana Mil Kontrolü:
İşleme sırasında soğutma sıvısı ve ana mil hızı ayarlarını doğru yapmak, kaliteli işleme için kritiktir. - Alt Programlar ile Kombinasyon:
M98 ve M99 kodları, alt programlarla çalışırken işlemleri organize etmek için kullanılır.
G Kodları ve M Kodlarının Birlikte Kullanımı
CNC torna programlarında G ve M kodları birlikte çalışır. G kodları takımın hareketini kontrol ederken, M kodları makinelerin yardımcı fonksiyonlarını kontrol eder. Bu kodlar bir arada kullanılarak, CNC tezgahlarının hassas ve verimli bir şekilde çalışması sağlanır.
Sonuç
M kodları, CNC torna tezgahlarında işleme sırasında hayati bir rol oynar. Makinenizin kontrolünü elinizde tutmak ve doğru şekilde programlama yapmak için M kodlarını anlamak büyük önem taşır. Bu rehber, CNC programlama sırasında ihtiyaç duyacağınız temel bilgileri sunar.
📌 Daha fazla CNC kodlama bilgisi için bizi takip edin! Projeleriniz için sorularınızı bizimle paylaşabilirsiniz.
