CNC Torna Tezgahı G Kodları: İşlevleri ve Kullanım Rehberi
CNC torna tezgahlarının vazgeçilmez bir parçası olan G kodları, makinelerin işleme sırasında hareketlerini ve işlemlerini kontrol eden komutlardır. Bu kodlar, CNC tezgahlarının doğru, hassas ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlar. Bu yazıda, CNC torna tezgahlarında en sık kullanılan G kodlarını ve bu kodların kullanımını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
G Kodu Nedir?
G kodları (Geometrik Kodlar), CNC makinelerine hareket ve işleme komutları veren bir dizi talimattır. Bu kodlar sayesinde tezgah, malzeme üzerinde istenilen işlemleri hassasiyetle gerçekleştirebilir.
CNC programlama, genellikle G kodlarının yanı sıra M kodları (makine fonksiyon kodları) gibi farklı komut setlerini de içerir. Ancak bu yazıda odak noktamız, G kodlarının CNC torna tezgahlarındaki işlevi ve kullanımı olacak.
CNC Torna Tezgahlarında Kullanılan Yaygın G Kodları
| G Kodu | Açıklama | Detaylı Açıklama |
| G00 | Hızlı Hareket | Takımın belirli bir noktaya hızlı bir şekilde hareket etmesini sağlar. |
| G01 | Doğrusal Hareket | Belirli bir hızda düz bir çizgi üzerinde hareket komutu. (F ile ilerleme hızı belirlenir). |
| G02 | Saat Yönünde Dairesel Hareket | Takımın saat yönünde bir yay veya dairesel hareket yapmasını sağlar. |
| G03 | Saat Yönünün Tersinde Dairesel Hareket | Saat yönünün tersinde bir yay veya dairesel hareket yapar. |
| G04 | Bekleme Komutu | Takımın belirli bir süre (genelde saniye cinsinden) beklemesini sağlar. |
| G28 | Referans Noktasına Dönüş | Takımı makinenin başlangıç noktasına (referans pozisyonu) geri döndürür. |
| G41 | Takım Sol Telafisi | Takımın yol telafisini (offset) sol tarafa göre ayarlar. |
| G42 | Takım Sağ Telafisi | Takımın yol telafisini sağ tarafa göre ayarlar. |
| G70 | Bitirme İşlemi | Daha önce tanımlanan kaba talaş programına göre bitirme işlemi yapar. |
| G71 | Kaba Talaş Alma | Malzemeden hızlı bir şekilde kaba talaş alınmasını sağlar. |
| G90 | Mutlak Pozisyonlama | Belirtilen koordinatların mutlak olarak algılanmasını sağlar. |
| G91 | Artımlı Pozisyonlama | Belirtilen koordinatların bir önceki pozisyona göre algılanmasını sağlar. |
Örnek CNC Torna Programı ve Açıklamaları
Aşağıda basit bir CNC torna programı örneği verilmiştir. Bu örnek, G kodlarının bir işleme sırasında nasıl kullanıldığını anlamanıza yardımcı olacaktır.
N10 G00 X50 Z0 (Takımı hızlı bir şekilde başlangıç noktasına getir)
N20 G01 X30 Z-10 F150 (Doğrusal hareket ile talaş al, hız: 150 mm/dk)
N30 G02 X10 Z-20 R10 (Saat yönünde dairesel hareket)
N40 G01 X20 Z-30 (Doğrusal hareket)
N50 G28 U0 W0 (Referans noktasına dönüş)
N60 M30 (Program sonu ve tekrar başlatma)
Açıklamalar:
- N10: Program numarası satırı, komutların sırasını belirler.
- G00: Takımı işleme başlamadan hızlıca pozisyonlar.
- G01: Doğrusal hareket yaparak talaş alır.
- G02: Takım saat yönünde dairesel bir hareket yapar.
- G28: İşleme bittiğinde, takım referans noktasına döner.
- M30: Programı sona erdirir ve tekrar başlatmaya hazır hale getirir.
G Kodları Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Doğru Parametre Kullanımı:
Her G kodu belirli parametrelere ihtiyaç duyar (örneğin, G02 için yarıçap veya merkez koordinatları). Yanlış parametreler, hatalı işleme veya takım kırılmasına neden olabilir. - Simülasyon Yapın:
CNC programınızı makinede çalıştırmadan önce, bir simülasyon yazılımı kullanarak doğruluğunu kontrol edin. - Mutlak ve Artımlı Pozisyonlama:
G90 (mutlak) ve G91 (artımlı) modlarının farkını anlamak, özellikle karmaşık parçalar işlerken kritik öneme sahiptir. - Takım ve Malzeme Uyumu:
Kullanılan takımın malzeme türüne uygun olduğundan emin olun. CNC torna işlemlerinde yanlış takım seçimi, düşük işleme kalitesine veya takım ömrünün kısalmasına yol açabilir.
Sonuç
CNC torna tezgahlarında G kodları, üretim sürecinin kalitesini ve hassasiyetini belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Bu kodların doğru bir şekilde kullanılması, işleme süresini azaltırken kaliteyi artırır. CNC işlemleri için bu rehber, başlangıç seviyesinden ileri seviyeye kadar her kullanıcıya bilgi sunmak için tasarlanmıştır.
📌 CNC kodlama ve programlama konusunda daha fazla bilgi almak için bizi takip edin!
Sorularınız veya projeleriniz için yorum yapmayı unutmayın.
